Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kuślinie

Rodzina jest najważniejszym środowiskiem życia człowieka, kształtującym osobowość, system wartości, poglądy i styl życia. Ważną rolę w prawidłowo funkcjonującej rodzinie odgrywają wzajemne relacje pomiędzy rodzicami, oparte na miłości  i zrozumieniu. W przypadku dezorganizacji rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych zadań, role wewnątrzrodzinne ulegają zaburzeniu, łamane są reguły, a zachowania poszczególnych członków rodziny stają się coraz bardziej niezgodne      z normami prawnymi i moralnymi oraz oczekiwaniami społecznymi.

Przemoc domowa może być zarówno skutkiem, jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie. Należy ją zaklasyfikować do kategorii zachowań  negatywnych o dużej szkodliwości społecznej. Prowadzi do poważnych naruszeń norm moralnych i prawnych, tragicznych skutków psychologicznych, a w skrajnych przypadkach do poważnych okaleczeń czy zabójstw.

Przemocą w rodzinie określane jest każde zachowanie skierowane wobec osoby bliskiej, którego celem jest utrzymanie nad nią kontroli i władzy. Przemoc w rodzinie to zamierzone, wykorzystujące przewagę sił działanie przeciwko członkowi rodziny naruszające jego godność oraz podstawowe  prawa powodujące cierpienie i szkody.

Przemoc ze strony najbliższej osoby jest doświadczeniem traumatycznym, okaleczającym psychikę. Przemoc w rodzinie przybiera różne formy : od przemocy fizycznej, przez przemoc psychiczną i seksualną, po przemoc ekonomiczną. Przemoc   w rodzinie rzadko jest incydentem jednorazowym. Zazwyczaj ma charakter długotrwały i cykliczny.

Rodzaje przemocy:

1.  Przemoc fizyczna – jej celem jest zadanie ofierze bólu fizycznego, uszkodzenie jej ciała, pogorszenie jej zdrowia lub pozbawienie ją życia (popychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, kopanie, duszenie, bicie rękami i przedmiotami, parzenie, użycie broni itp.).

2.  Przemoc seksualna – to zachowanie zmuszające ofiarę do podjęcia niechcianych zachowań seksualnych lub zdeprecjonowania jej seksualności (wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego itp.).

3.  Przemoc psychiczna – to zachowanie, którego celem jest umniejszanie poczucia własnej wartości ofiary, wzbudzanie w niej strachu (wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, karanie przez odmowę uczuć, szacunku, stała krytyka, wmawianie choroby psychicznej, kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami, domaganie się posłuszeństwa, wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, stosowanie gróźb itp.).

4.  Przemoc ekonomiczna – to każde zachowanie, którego celem jest ekonomiczne uzależnienie ofiary od sprawcy (odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwienie podjęcia pracy zarobkowej, nie zaspokajanie podstawowych materialnych potrzeb rodziny itp.).

5.  Zaniedbanie – to ciągłe nie zaspakajanie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych, tę formę przemocy stosują najczęściej osoby dorosłe wobec dzieci.           O zaniedbaniu można mówić w przypadku odrzucenia emocjonalnego dziecka, braku zainteresowania jego rozwojem, sytuacją życiową, problemami, a także stanem zdrowia     i higieną. Zaniedbywanie to także niezaspokajanie potrzeb żywieniowych i zakupu ubrania.

Pomoc osobom doznającym przemocy domowej.

Osoba doznająca przemocy domowej powinna otrzymać profesjonalną pomoc. Niezmiernie ważne jest zgłoszenie tego faktu odpowiednim instytucjom. Nim to zrobi, powinna zapamiętać jak najwięcej szczegółów zdarzenia – najlepiej je zanotować.:

• kto i co zrobił,
• kim dla ofiary jest osoba krzywdząca,
• kiedy i w jakim miejscu doszło do aktu przemocy – jakiego typu zdarzenia miały miejsce,
• jak często te zdarzenia miały miejsce,
• czy są świadkowie tego zdarzenia,
• czy była już podejmowana interwencja odpowiednich służb odnośnie przemocy domowej,
• czy osoba krzywdząca była wcześniej skazana sądowo za przemoc lub jest pod opieką kuratora.

Gdzie po pomoc ma się udać osoba doznająca przemocy domowej?

1. Policja – policja ma obowiązek zapewnienia osobie zgłaszającej bezpieczeństwa,przekazania informacji zgłaszającemu jacy policjanci interweniowali, przekazania na wiosek organów ścigania dokumentacji sporządzonej na miejscu interwencji a także uczestniczenia w roli świadka w razie sprawy karnej;
2. Prokuratura - ofiara przemocy może zgłosić sprawę do prokuratury, która podejmie kroki prawne (oddania podejrzanego pod dozór Policji z zakazem kontaktowania sie z pokrzywdzonym, tymczasowe aresztowanie podejrzanego, nakazania podejrzanemu opuszczenia lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym)
3. Ośrodek Pomocy Społecznej – udziela pomocy w sprawach socjalnych, prawnych i bytowych;
4. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie- udziela pomocy w sprawach prawnych, socjalnych, ale też zapewnienie wsparcia terapeutycznego;
5. Ośrodki interwencji kryzysowej – zapewniają schronienie ofiarom przemocy, wsparcie w przezwyciężaniu sytuacji kryzysowej oraz opracowują plan pomocy;
6. Służba zdrowia - lekarz prócz zapewnienia pierwszej pomocy medycznej wystawi zaświadczenie o obrażeniach na prośbę ofiary.

Osoby, które boją się udać do którejkolwiek z powyższych instytucji, mogą zadzwonić pod numer kontaktowy Niebieskiej Linii.

Na jakie kroki instytucji pomagania czy służb może liczyć ofiara przemocy?

• Interwencja w miejscu doznania przemocy. Celem jej jest zaprzestanie przemocy oraz zatrzymanie sprawcy. Działania te mają charakter profesjonalny.
• Wsparcie – ofiara przemocy powinna otrzymać wsparcie, również psychologiczne. Powinna otrzymać komunikat, że nie jest pozostawiona sama sobie, że ma możliwość uzyskania pomocy i rozmowy w komfortowych warunkach.
• Porada dotyczącą praw ofiary przemocy oraz tego jakie kroki prawne może podjąć oraz jaki typ pomocy specjalistycznej jej przysługuje i gdzie jej szukać. Osoba przeprowadzająca taką rozmowę, przekazuje że nie ma społecznego przyzwolenia na przemoc.
• Terapia indywidualna lub grupowa dla osób doznających przemocy.